Tỷ lệ thu nhập lãi thuần (NIM) ngân hàng

 Tỷ lệ thu nhập lãi thuần (NIM) của phân khúc này theo ước tính của VCSC, đạt khoảng 20% so trung bình ngành ngân hàng là 2,9%. Nói một cách đơn giản, nếu mỗi 100 đồng tài sản ngân hàng đem cho vay tiền xây sửa nhà thông thường sẽ tạo ra 2,9 đồng thu nhập lãi thuần, còn nếu cho vay tiêu dùng sẽ mang về 20 đồng thu nhập.



Tuy nhiên, cùng với sự gia tăng mạnh mẽ về quy mô, sự cạnh tranh giữa các thành viên trên thị trường tài chính tiêu dùng cũng ngày một gay gắt hơn.

Cấu trúc thị trường tài chính tiêu dùng hiện được chia ra là các ngân hàng bán lẻ và các công ty tài chính thuần về tài chính tiêu dùng. Về loại hình tín dụng, tiền mặt được dự báo sẽ giảm từ 89% năm 2016 xuống 81% tổng tín dụng vào năm 2019 do mất thị phần về tay hình thức thẻ tín dụng.

Chỉ trong vài năm gần đây, số lượng các công ty tài chính tiêu dùng đã tăng mạnh, khi hệ thống tổ chức tín dụng chứng kiến nhiều cuộc mua bán, sáp nhập... các công ty tài chính.

Theo số liệu của Stoxplus, hiện 4 doanh nghiệp nắm giữ trên 80% thị phần công ty tài chính tiêu dùng là FE Credit, Home Credit, HD Saison và Prudential Financechạy. Tại nhóm này cũng đang có một cuộc chạy đua ráo riết trong việc xây dựng hệ thống điểm bán hàng và hình thành các liên kết với các doanh nghiệp bán lẻ, đặc biệt là với những hệ thống lớn như FPT Shop, Trần Anh hay Thế Giới Di Động.

Như trường hợp của FE Credit, từ một doanh nghiệp hoạt động với 2.000 điểm vay vốn kinh doanh và quy mô 200.000 khách hàng năm 2012, chỉ sau 4 năm quy mô của FE Credit tăng lên gần 8.000 điểm giao dịch với 2,7 triệu tài khoản. Chỉ tính riêng quy mô nhân sự năm 2016 của FE Credit đã đạt hơn 14.600 người, gần gấp đôi ngân hàng mẹ VPBank, mặc dù tổng tài sản chưa tới 30.000 tỷ đồng so với tổng tài sản hơn 200.000 tỷ đồng của VPBank.

Việc đẩy mạnh tín dụng tiêu dùng với hình thức cho vay vốn kinh doanh chủ yếu là tín chấp bên cạnh những lợi ích nhãn tiền giúp tăng hiệu quả kinh doanh, cũng kéo theo những hệ quả, rõ ràng nhất là sự gia tăng của rủi ro tín dụng, nợ xấu và các yêu cầu về quản trị.

"Mức tăng trưởng 30% cùng các hạn chế đáng kể về quản lý và thi hành, thị trường này hấp dẫn nhưng cần chứng minh được khả năng quản lý rủi ro qua chu kỳ tín dụng 3 năm", báo cáo của VCSC viết.

Năm 2016, VPBank trở thành một trong những ngân hàng có tốc độ tăng trưởng cao nhất thị trường với thu nhập lãi thuần gần 15.200 tỷ đồng và hơn 4.900 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế, với sự đóng góp không nhỏ từ FE Credit. Tuy nhiên, ngân hàng này cũng nằm trong nhóm trích lập dự phòng và xử lý rủi ro tín dụng cao nhất.